جوشکاری فرآیندی ضروری در صنایع مختلف از تولید و ساخت و ساز گرفته تا خودروسازی و هوافضا است. جوشکاری هرچند در ظاهر ساده به نظر میرسد، اما در عمل تجهیزات پیچیده و حساس خودش را دارد. در این میان کابل جوشکاری نیز یکی از مهمترین اجزای دستگاه جوش است که در انجام پروسه جوشکاری به صورت دقیق و ایمن نقش بازی میکند. در این مقاله بیشتر با کابل جوش و انواع آن آشنا میشویم.
کابل جوش چیست؟
کابل جوش در واقع یک رسانای الکتریکی برای جریان حین جوشکاری است و برای اتصال دستگاههای جوشکاری به منبع برق آنها مورد استفاده قرار میگیرد. این کابل شامل یک سری رشته سیم مسی ظریف در تعداد بالا است که در داخل یک پوشش عایق بادوام و معمولا ضخیم پیچیده شده است. ظریف بودن رشته سیمهای مسی به کابل جوش انعطافپذیری بیشتری نسبت به انواع دیگر هادیهای الکتریکی میدهد و پوشش عایق نیز طوری طراحی شده است که حرکت مکرر را روی سطوح ناهموار به راحتی تاب بیاورد.
کابل جوشکاری چیزی بیش از یک سیم ساده است. کابلهای جوش در واقع خطوط حیاتی فرآیند جوشکاری هستند و تضمین میکنند که انرژی الکتریکی مورد نیاز برای جوشکاری به طور کارآمد و ایمن جا به جا شود. این کابلها به گونهای طراحی شدهاند که در برابر شرایط چالش برانگیز جوشکاری از جمله دماهای شدید، قرار گرفتن در معرض جرقه و فلز مذاب، استرس مکانیکی و … دوام بیاورند و دچار آسیب یا قطعی نیز نشوند.
کاربرد کابل جوشکاری
کابل جوش را میتوان از نظر مواردی مانند کاربرد، اندازه و سایز و جنس به دستههای مختلفی تقسیم کرد. در ادامه مهمترین درجات و کلاسهای کابل جوش را به احتصار توضیح میدهیم.
انواع کابل جوش از نظر کاربرد
با توجه به کاربرد، محیط جوشکاری و شرایط دیگر کیتوان کابل جوش را به کلاسهای مختلفی دسته بندی کرد که تعریف بینالمللی دارند.
کابل جوشکاری کلاس K
کابل جوشکاری کلاس K، رایجترین نوع برای کاربردهای جوشکاری همه منظوره است. این نوع کابل تعادلی بین انعطاف پذیری و دوام ایجاد میکند و آن را برای طیف گستردهای از کارهای جوشکاری از سبک تا سنگین سازگار میکند. به طور معمول، این مدل کابل دارای عایق به رنگ مشکی یا نارنجی هستند که به تمایز آنها از سایر انواع کابل کمک میکند.
کابل جوشکاری کلاس M
در شرایط آب و هوایی سرد معمولا انتخاب اول برای خرید کابل جوش، کلاس M است. این کابل حتی در دماهای بسیار پایین هم انعطاف پذیری خود را حفظ میکند و معمولا از عایق به رنگ نارنجی در ساخت آن استفاده میشود.
کابل جوش کلاس T
خرید کابل جوش کلاس T معمولا در پروژههای جوشکاری سنگین با آمپرهای بالا مورد نظر قرار میگیرد. این کابلها ظرفیت جریان بالایی دارند و برای پروژههای ساحتمانی گزینهی مناسبی محسوب میشوند. همچنین کابل کلاس T میتواند مشکی، نارنجی یا قرمز باشد.
کابل جوش کلاس H
برای کارهای جوشکاری که گرمای بسیار بالایی تولید میکند، کابل جوشکاری کلاس H بهترین انتخاب است. این کابل به صورت تخصصی برای مقاومت در برابر دماهای شدید طراحی شده تا در حین کار دچار هیچ مشکلی نشود و معمولا تنها در رنگ مشکی تولید میشود.
به جز موارد بالا، کابل جوش میتواند عایقهای مختلفی هم داشته باشد. به طور مثال عایق PVC که ساده و رایج است یا عایق TPR که در برابر دما مقاومت بالایی از خود نشان میدهد. همچنین جنس هادی میتواند مس یا آلومینیوم باشد که البته کابل مسی به دلیل حرارت پایینتر و مقاومت کمتر در بیشتر موارد انتخاب بهتری محسوب میشود.
مزایای استفاده از کابل جوشکاری در صنعت
مانند هر محصول دیگری، کابل جوش هم مزایا و معایب مخصوص به خود را دارد که آنها را جداگانه بررسی میکنیم.
مزایای کابل جوشکاری
عابقهای ضخیم و بسیار مهم کابل جوش سبب میشود تا مدتهای طولانی از خرید کابل جوش بینیاز شوید. این عایقها در برابر شرایط محیطی مختلف کاملا مقاومند و به راحتی دچار آسیب نمیشوند. در عین حال وجود سیمهای مسی نازک سبب شده انعطاف این کابل هم عالی باشد و محدودیتی در استفاده از آن نخواهید داشت. علاوه بر این،کابل جوشکاری در تنوع بسیار بالایی از اندازه، طول و جنس ساخته میشود که دست شما را در انتخاب باز میگذارد.
ویژگی های کابل جوشکاری مناسب چیست؟
تنوع بالایی در مورد کابل جوش وجود دارد و به همین دلیل هنگام خرید کابل جوش، سردرگمیهای بسیاری وجود دارد. این که چه کابل جوشی را انتخاب کنید بیش از همه به کاربرد و مورد خاص آن پروژه برمیگردد اما نکات عمومیای هم وجود دارد که به شما برای انتخاب راحتتر کمک میکند.
سطح مقطع کابل
توجه داشته باشید که در عین این که مس یک رسانای عالی الکتریسیته است، اما همچنان درجهای از مقاومت در برابر جریان الکترونها از طریق آن وجود دارد. بنابراین مقداری گرمایش مقاومتی در حین کار در کابل ایجاد می شود. طبیعی است که یک کابل جوش با اندازه مناسب پس از جوشکاری طولانی مدت در لمس گرم شود.
با این حال،اگر قطر کابل برای سطح جریانی که از آن عبور می کند بسیار کوچک باشد، کابل بیش از حد گرم می شود. این می تواند منجر به خطر آتش سوزی بالقوه و همچنین آسیب به خود کابل (و در نهایت به شکستگی و خرابی کابل) شود. البته این به این معنی نیست که هرچه سطح مقطع بزرگتر باشد انتقال جریان هم موثرتر است. در واقع سطح مقطع در هر کاربرد یک اندازه بهینه دارد. در اندازههای بزرگتر دیگر انتقال جریان تغییری نمیکند و شما تنها هزینه اضافهای را پرداخت کردهاید.
ظرفیت جریان
ظرفیت جریان یا درجه آمپر پارامتر مهم دیگری است که به حداکثر مقدار جریان الکتریکی که یک کابل میتواند به طور ایمن منتقل کند، اشاره دارد. موارد زیادی روی این نکته تاثیرگذارند مانند سطح مقطع کابل، میزان مقاومت کابل، طول کابل، درجه حرارت قابل محافظت از طریق عایق و دمای محیط. به این ترتیب کابلهای کوتاهتر به دلیل مقاومت پایینتر میتوانند جریان بیشتری را حمل کنند.
انعطاف پذیری
انعطاف پذیری کابل از نکات مهمی است که هنگام خرید کابل جوش باید حتما به آن دقت کنید. یکی از نکاتی که در انعطاف پذیری سیم نقش مهمی دارد، تعداد رشته سیمهای داخل آن است. در یک سطح مقطع یکسان، هر چه تعداد رشته سیمها بیشتر باشد به معنی نازکتر بودن سیمها و انعطاف بالاتر سیم است که جوشکاری را راحتتر و امنتر خواهد کرد.
شرایط محیطی
همانطور که پیشتر هم گفته شد، جوشکاری معمولا در محل انجام میشود و در نتیجه شرایط محیطی اهمیت بالایی پیدا میکنند. به طور مثال اگر در شرایط خیلی سرد قرار است جوشکاری انجام شود بهترین کار خرید کابل جوش نوع M است، در حالی که در شرایط معمولا میتوان از همان کابل جوش کلاس K بهره برد.
راهنمای خرید و قیمت کابل جوش
برای خرید کابل جوش مناسب، اول از همه باید اطمینان حاصل کنید که کابل جوش مورد نظر تمام مشخصات لازم را دارد و استانداردهای ایمنی و عملکرد را رعایت میکند. میتوانید با ارزیابی دقیق الزامات پروژههای جوشکاری خود شروع کنید. آمپراژ خاص، طول کابل و شرایط محیطی که پیشبینی میکنید با آن مواجه شوید را تعیین کنید و با توجه به آنها به سراغ انتخاب کابل بروید.
در نهایت مهم است که برندهای باکیفیت و شناخته شدهای را برای خرید انتخاب کنید، این نکته را فراموش نکنید که شاید قیمت کابل جوش از برندهای معتبر کمی بیشتر باشد، اما در عوض خیالتان راحت است که قرار است کیفیت مورد قبولی را دریافت کنید.
برندهای ایرانی شناخته شدهای مانند کابل جوش پارس، کابل جوش اعتماد و کابل نور میتوانند کیفیت بالا را در کنار قیمت کابل جوش مناسب در اختیار شما قرار دهند که البته باید از یک فروشگاه معتبر نیز خریداری شوند.
کابل جوش، از مهمترین ابزار جوشکاری صنعتی
در این مقاله با کابل جوشکاری آشنا شدیم که در پروژههای صنعتی به طور گسترده مورد استفاده قرار میگیرد. هرچند که شاید به کابل جوش آنقدر توجه نشود، اما این کابل اهمیت زیادی در پروسه جوشکاری دارد و اگر ویژگیهای کلیدی آن مانند جنس، اندازه و مقاومت در نظر گرفته نشود، میتواند کل پروسه را تحت تاثیر قرار دهد.