حتما تا به حال دیده‌اید که روی هر کابل و سیم برق با هر اندازه و کاربرد، یک سری اعداد و حروف انگلیسی حک شده است. این نشانه‌ها علائم اختصار سیم برق هستند که شاید از کنار آنها ساده رد شده باشید، اما در واقعیت کاربردهای بسیار زیادی دارند. با کمک این علائم میتوانید راحت‌تر تفاوت بین انواع کابل را تشخیص دهید و آنها را با توجه به کاربرد خود به کار ببرید. در این مقاله هم راجع به علائم اختصار کابل برق و هم در مورد رنگ کابل و سیم برق و کاربرد آنها بیشتر توضیح می‌دهیم.
علائم اختصاری روی سیم و کابل چه معنایی دارد؟
یک کابل بر خلاف ظاهر ساده‌ای که دارد، ویژگی‌های مختلفی دارد که تغییر در هر یک از آنها آن را برای یک موقعیت یا پروژه مناسب می‌کند. به طور مثال جنس هادی، جنس عابق، دمای کاری، اندازه سطح مقطع، دمای کاری و بسیاری موارد دیگر. بنابراین برای راحتی بیشتر کار، تمام این موارد در قالب علائم اختصار کابل برق روی آن حک می‌شوند. این علایم چه به خریداران و چه به تکنسین‌های برق کمک می‌کند خیلی راحت و با یک نگاه کابل برق مناسب پروژه خود را پیدا کنند و اطلاعات ضروری را در مورد آن به دست بیاورند.
کاربرد علائم اختصاری روی سیم و کابل
در بازار سیم و کابل، تنوع بسیار بالایی وجود دارد و در بسیاری از موارد، انتخاب مدل مد نظر بسیار سخت است. دلیل این موضوع نیز کاربرد بسیار گسترده سیم و کابل در انوع پروژه‌ها است. هر نوع سیم به صورت خاص برای یک موقعیت منحصر به فرد طراحی شده است، از مصارف خانگی و ساده گرفته تا مصارف ساختمانی یا صنعتی. برای هر کاربرد، ساختار متفاوتی برای کابل تعریف میشود و مواد مختلفی نیز به کار برده میشود. در نتیجه طبیعی است که برای مشخص کردن تمام این ویژگی‌ها، راهی به جز استفاده از علائم اختصار سیم برق وجود نداشته باشد.
لایه‌های مختلف کابل برق را بشناسید
برای آشنایی بیشتر و قبل از معرفی کامل‌تر علائم اختصار کابل برق، بهتر است با ساختار دقیق یک کابل بیشتر آشنا شویم. هر کابل حداقل از دو یا چند لایه تشکیل شده که کارایی مخصوص به خودشان را دارند:
هسته رسانا
داخلی‌ترین لایه یا همان هسته هر کابل را فلز رسانا تشکیل می‌دهد که مهم‌ترین وظیفه یعنی انتقال جریان را به عهده دارد. این بخش می‌تواند از جنس مس یا آلومینیوم باشد که هر چه خلوص بالاتری داشته باشد انتقال جریان موثرتر و بهتری نیز خواهد داشت.
لایه عایق
این لایه نیز بدون استثناء در همه انواع سیم و کابل برق وجود دارد. این لایه عایق به خوبی ماده رسانا را در بر می‌گیرد تا از نشت الکتریکی یا هرگونه اتثال کوتاه جلوگیری کند و به سادگی از برق گرفتگی پیشگیری کند. بسته به کاربرد، نوع این ماده عایق می‌تواند متفاوت باشد و اتفاقا یکی از علائم اختصار کابل برق به ماده عایق اختصاص دارد.
لایه محافظ یا شیلد
در برخی از مدل‌های کابل مثلا آن‌هایی که برای انتقال داده هستند، ممکن است یک لایه شیلد یا محافظ وجود داشته باشد که به جلوگیری از تداخل فرکانس و امواج کمک می‌کند و یکپارچگی جریان را حفظ می‌کند. این لایه همچنین می‌تواند ولتاژ اضافی را جذب کند و اصولا از جنس هادی به صورت فویل یا بهم بافته شده است.
آرمور یا زره
این لایه نیز در همه کابل‌ها حضور ندارد. لایه آرمور اصولا در کابل‌هایی به کار می‌رود که تحت تنش و شرایط مکانیکی سختی قرار بوده و به حفاظت بیشتری نیاز داشته باشند. این مورد معمولا در مورد کابلهای زیر زمینی و خاص رخ می‌دهد و لایه آرمور در بیرونی‌ترین لایه قرار می‌گیرد که جنس محکم فلزی نیز دارد.
اهمیت علائم اختصاری در صنعت کابل
همانطور که بالاتر نیز اشاره شد، موارد مختلفی در ساختار یک کابل وجود دارد که مدل‌های مختلف را از یک دیگر متمایز می‌کند. وجود چندین و چند ویژگی مختلف سبب میشود اشاره به تمامی آنها به راحتی امکان پذیر نباشد و انبوه اطلاعات گاهی گیج کننده به نظر برسد. استفاده از علائم اختصار کابل برق سبب میشود جای بسیار کمتری اشغال شود و بتوان به راحتی همه اطلاعات را روی آن حک کرد. از طرف دیگر، این علایم به نوعی استاندارد و یکسان سازی هستند و روی هر کابلی همان معنی را می‌دهند. همین ویژگی کمک می‌کند مقایسه انواع کابل از برندهای مختلف با یکدیگر بسیار آسان‌تر شود. در نهایت این علائم اختصار کابل برق، استاندارد خاصی دارند و مطابق با معیارهایی روی سیم حک می‌شوند که درک ویژگی‌های کابل مد نظر را برای کاربر راحت‌تر می‌کنند.
معرفی علائم اختصاری صنعت سیم و کابل
برای راحتی بیشتر، پرکاربردترین علائم اختصار کابل برق و سیم برق را در جدول زیر آورده‌ایم. البته به جز موارد زیر ممکن است علایم دیگری را نیز روی کابل ببینید، به طور مثال عدد ولتاژ که با V بعد از آن مشخص میشود و یا اندازه سطح مقطع سیم.
|
نوع هادی |
A | آلومینیوم |
| BC | مس خالص | |
| ATC | مس و قلع آنیل شده | |
| TC | قلع با روکش مس | |
| SC | مس با روکش نقره | |
|
نوع عایق |
XLPE | عایق پلی اتیلن کراس لینک |
| PVC | عایق پلی وینیل کلرید | |
| FEP | عایق اتیلن پروپیلن فلوئوردار | |
| S | عایق سیلیکونی | |
| R | عایق لاستیکی | |
| T | عایق ترموپلاستیک | |
| N | عایق پوشش نایلون | |
| Y | عایق پی‌وی‌سی | |
| GL | عایق فایبرگلس | |
|
موارد ترکیبی |
LiY | هادی مسی انعطاف پذیر با عایق پی‌وی‌سی |
| LiYv | هادی مس و قلع با عایق پی‌وی‌سی | |
| LiYY | هادی مس انعطاف پذیر با عایق پی‌وی‌سی و روکش کابل پی‌وی‌سی | |
| LiYCY | هادی مسی و دارای عایق،اسکرین و روکش کابل پی‌وی‌سی | |
| THHN | کابل ترموپلاستیک مقاوم در برابر حرارت با پوشش نایلون | |
| RHHW | کابل دارای عایق لاستیکی مقاوم در برابر رطوبت | |
| NM-B | کابل با پوشش غیر فلزی با دمای کاری ۹۰ درجه سانتی‌گراد | |
| THWN | کابل با پوشش نایلون ترموپلاستیک مقاوم در برابر آب |
آشنایی با رنگ کابل های برق
به جز علائم اختصار سیم برق، یکی دیگر از مواردی که می‌تواند به شما کمک کند با یک نگاه کاربرد کابل را متوجه شوید رنگ کابل و سیم برق است. البته رنگ کابل مزایای دیگری نیز دارد، به طور مثال به سازماندهی راحت‌تر و تشخیص ساده‌تر کابل‌ها در پروژه‌های مختلف کمک می‌کند و هنگام عیب‌یابی نیز راحت‌تر میتوان کابل معیوب را پیدا کرد. استاندارد رنگ کابل و سیم برق در کشورهای مختلف متفاوت است. به عنوان یک قاعده کلی میتوان گفت رنگ سیاه و قرمز معمولا در پایه سوییچ به کار برده می‌شوند و سیم‌های اصلی هستند. در سمت دیگر سیم‌های زرد و آبی اغلب در ساختمان‌های تجاری و صنعتی که از برق سه فاز استفاده می‌کنند به کار می‌روند اما ممکن است در پروژه‌های مسکونی نیز در داخل کار استفاده شوند. سیم‌های خاکستری و سفید همان سیم‌های خنثی هستند که به آنها سیم نول نیز گفته میشود. در نهایت رنگ سبز یا سبز با نوار زرد هم معمولا برای کابل اتصال به زمین به کار می‌روند.
بیشتر بخوانید:
انواع وایرشو با جدول رنگ بندی وایرشو
خرید سیم و کابل
در این مقاله در مورد انواع علائم اختصار سیم برق و کاربرد آنها به همراه رنگ کابل و سیم برق صحبت کردیم. آشنایی با این علایم به شما کمک می‌کند بتوانید راحت‌تر کابل مد نظر خود را برای کاربردهای خاص پیدا و خریداری کنید. در صورتی که با علائم اختصار کابل آشنایی ندارید، با مراجعه به وبسایت الفبای برق میتوانید مشخصات و کاربردهای انواع کابل را مشاهده کنید و بر اساس توضیحات موارد مد نظر خود را انتخاب کنید.