کابل برق چیست؟ در چه صنایعی از آن استفاده میشود؟ موضوعی که در این مقاله میخواهیم به بررسی آن بپردازیم، کابل برق است.
کابل برق مجموعهای از رشتههای سیمی است که جریان الکتریکی را از یک نقطه به نقطه دیگر منتقل میکنند.
انرژی الکتریسیته و برق پرمصرفترین نوع انرژی در سراسر جهان هستند، این انرژی به قدری اهمیت دارد که حتی نمیتوان زندگی بدون آن را تصور کرد. بسیاری از امور زندگی و کسب و کار مردم بر پایه این انرژی استوار است. در این مقاله از الفبای برق با ما باشید تا با کابل برق، کاربرد و ویژگیهای آن بیشتر آشنا شوید.
کابل برق چیست و چه کاربردهایی دارد؟
یکی از مهمترین تجهیزاتی که امروزه در صنایع و بخشهای مختلف از آن استفاده میشود کابل برق است که جنس آن از فلزهای رسانا ساخته شده و قادر است جریان برق را به راحتی منتقل کند. کابل برق معمولا از یک یا چند رشته سیم ساخته میشود و این رشتههای به هم تابیده شده توسط یک عایق روکش شدهاند.
هر کابل برق از سه بخش اصلی هادی، عایق و روکش ساخته شده که با آنها بیشتر آشنا میشوید.
هادی کابل برق
مهمترین بخش کابل برق، هادی کابل است که درست در مرکز کابل برق قرار دارد و از فلزات رسانایی چون مس، آلومینیوم و نقره ساخته میشود. وظیفه هادی برق انتقال جریان الکتریکی بین مبدا و مقصد کابل است و در حال حاضر کابلهایی که دارای هادی مسی هستند قیمت بسیار بالاتری نسبت به سایر کابلها دارند.
هادی کابل برق بر اساس مقطع و شکل ظاهری که دارد به سه دسته تقسیم میشود:
- کابل مفتول: این کابل از جنس مس و آلومینیوم ساخته شده و بسیار خشک است و انعطافپذیری کمتری نسبت به سایر کابلها دارد. هادی میلهای شکل و مفتولی دارد و با نام کابل برق کلاس 1 و 2 هم شناخته میشود.
- کابل افشان: این کابل به دلیل استفاده از مس بسیار نرم و انعطافپذیر بوده و از رشتههای نازک مس ساخته شده است. از آنجایی که آلومینیوم خواص افشان شدن ندارد تمام کابلهای افشان از مس ساخته شدهاند و با نام کابل کلاس 5 و 6 هم شناخته میشوند.
- کابل نیمه افشان: این نوع کابل ویژگیهای مشترکی از کابل مفتول و کابل افشان را دارد و هادی آن از جنس آلومینیوم یا مس است.
عایق کابل برق
عایق از نشت جریان الکتریکی به بیرون جلوگیری میکند و روی رشتههای هادی کشیده میشود. عایق کابل برق با توجه به نوع کابل انواع مختلفی دارد کاغذهای آغشته به روغنهای مخصوص، مواد لاستیکی، پی وی سی و PET از رایجترین موادی هستند که به عنوان عایق آن استفاده میشوند.
یک عایق خوب باید قابلیت ارتجاعی بالایی داشته باشد و علاوه بر مقاومت بالا، دارای ضخامت استانداردی باشد.
روکش کابل برق
هادی کابل توسط روکش پوشانده میشود، روکش وظیفه محافظت از محتوای داخلی کابل را به عهده دارد و از نشت جریان الکتریکی جلوگیری میکند.
یک روکش خوب باید علاوه بر ضخامت استاندارد از خاصیت ارتجاعی و استقامت مکانیکی بالایی برخوردار باشد. بهترین روکشهای کابل معمولا از جنس زیر ساخته میشوند:
- TPR: ترکیبی از پلیمر و لاستیک است که با خواص الاستومری و ترموپلاستیکی خود در برابر روغنها، اسیدها و مواد شیمیایی بسیار مقاوم است.
- PVC: پلی وینیل کلراید به عنوان روکش انواع مختلف کابل برق استفاده میشود.
- XLPE: از این مواد برای روکش کابل فشار قوی و متوسط استفاده میشود زیرا در برابر آتش بسیار مقاوم هستند و در برابر سایش دوام بسیار بالاتری نسبت به سایر روکشها دارد.
کابل برق کاربرد فراوانی در بخشهای مختلف مخابراتی، ساختمانسازی، کارخانههای صنعتی، توزیع برق شهری و بین شهری، تاسیسات الکتریکی و غیره دارد.
انواع کابل برق و ویژگیهای آنها
کابل برق با توجه به ولتاژ، نوع نصب و کاربردی که دارند به انواع مختلفی تقسیم میشود.
انواع کابل برق بر اساس سطح ولتاژ
- کابل برق فشار ضعیف: کابل برق فشار ضعیف یا کابل برق سبک در جریان 600 تا 1000 ولت مورد استفاده قرار میگیرد و دارای هادی مسی و آلومینیومی است که به عایقهای پلیمری مجهز شدهاند.
از این نوع کابل برق در خطوط توزیع، انتقال نیروی محرکه به الکتروموتورها، سیستمهای روشنایی ساختمان، ایستگاههای قدرتاستفاده میکنند. - کابل برق فشار متوسط: از این کابل برق در مواقعی که فشار بین 6 تا 30 کیلو ولت است استفاده میکنند، کابل برق فشار متوسط به راحتی جریان برق را منتقل میکند. هادی این کابل از افشان یا خشک بوده و در ساختار آن از مس و آلومینیوم استفاده شده است.
- کابل برق فشار قوی: از این کابل برق در مواقعی که فشار بیش از 30 کیلو وات است استفاده میکنند و دارای مکانیزم بسیار حساس و متفاوتی است، از دیگر کاربردهای این کابل میتوان به استفاده از آن در شبکه انتقال و توزیع برق شهری اشاره کرد.
انواع کابل برق بر اساس نوع نصب
- کابل برق زمینی: این نوع کابل برای کابل کشی زیر زمین و دفنی استفاده میشود.
- کابل برق هوایی: همانطور که از نامش پیداست کاربرد هوایی دارد و برای انتقال برق بین دکل و تیر برق از آن استفاده میکنند.
انواع کابل برق بر اساس کاربرد
ویژگیهای منحصر به فرد کابلها باعث شده تا از نظر کاربردی که دارند به انواع مختلفی تقسیم شوند که عبارتنداز: کابل شبکه، مخابرات، خودنگهدار، کنترل، اعلام حریق، کواکسیال، کولر، جوش و ابزار دقیق.
چگونه کابل مناسب با نیازهای خود انتخاب کنیم؟
معمولا برای انتخاب سیم یا کابل مناسب از روشهای محاسباتی استفاده میکنند، اما علاوه بر استفاده از روشهای محاسباتی باید مشخصههای زیر را به طور کامل محاسبه کرد:
- درجه حرارت محیط و سرعت خنک شدن هادی که بستگی به محیط و محل استفاده از کابل دارد.
- مقاومت الکتریکی هادی که به جنس هادی بستگی دارد.
- افت ولتاژ که باید کمتر از مقدار افت ولتاژ مجاز باشد.
- جریان بار که همواره باید کمتر از حداکثر جریان مجاز هادی باشد.
نکات مهم خرید کابل برق که باید بدانید
هر کابل برق دارای ویژگیها و خصوصیات متفاوتی است که همین موضوع باعث شده تا راهنمای خرید کابل برق هم با یکدیگر متفاوت باشند:
راهنمای خرید کابل افشان
- کابل افشان باید از رشتههای مسی ساخته شده باشد.
- قبل هر خرید کابل افشان باید به اندازه و ابعاد پروژه توجه داشته باشید.
- برند تولید کننده کیفیت کابل افشان را مشخص میکند.
- به ولتاژ کابل افشان توجه داشته باشد که کمتر از حد مجاز نباشد.
راهنمای خرید کابل فرمان
- در زمان خرید کابل فرمان یا کنترل به محدوده دمایی آن توجه کنید، کابل باید متناسب با دمای محیط انتخاب شود.
- با توجه به کاربردی که دارد نوع آرموردار یا بدون آرمور را انتخاب کنید.
- کابل کنترل باید دارای شیلد محافظ باشد.
- کابل کنترل دارای سطح مقطع 0.25 است که نشان دهنده استاندارد بالای کابل است.
راهنمای خرید کابل مفتولی
- نصب کابل مفتول به دو روش خشک و ثابت انجام میشود که در زمان خرید باید به آن توجه داشته باشید.
- به سایز کابل مفتولی توجه کنید که سایزهای ۶*۲، ۴*۲، ۱۰*۲، ۱۰*۴ از رایجترین آن است.
- هادی کابل برق باید از نوع آلومینیومی و مسی باشد.
- ولتاژ استاندارد کابل مفتول بین 300 تا 500 ولت و 450 تا 750 ولت است.
راهنمای خرید کابل شیلددار
- این نوع کابل دارای سه ولتاژ ضعیف، متوسط و قوی است.
- در زمان خرید به نوع شیلد کابل از نوع فویل، نواری، خدماتی، بافته شده و ترکیبی توجه کنید.
- هادی کابل شیلددار باید از نوع افشان، نیمه افشان و مفتولی باشد.
راهنمای خرید کابل زمینی
- اگر پروژهای نیاز به کابل زمینی دارد میتوانید این نوع کابل برق را تهیه کنید.
- قطر سیم و نوع عایق آن را بررسی کنید.
- نشان استاندارد و هولوگرام شرکت تولید کننده را روی کابل برق پیدا کنید.
- به سطح ولتاژ مورد نیاز در پروژه توجه داشته باشید.
راهنمای خرید کابل نیمه افشان
- در زمان خرید کابل خشک یا نیمه افشان به کاربرد آن توجه کنید.
- هادی این نوع کابل برق باید از نوع مس و آلومینیوم باشد تا بتواند جریان برق را به راحتی منتقل کند.
- روکش کابل برق نیمه افشان باید از نوع پی وی سی یا KLEP باشد.
- در زمان خرید کابل برق باید به برند تولید کننده و مشخصات آن توجه داشته باشید.
- کابل برق باید سالم و بدون زدگی، خوردگی و برآمدگی باشد.
خرید کابل برق با بهترین قیمت
در این مقاله جامعترین راهنمای خرید کابل برق را به شما ارائه دادیم و مهمترین نکاتی که باید در انتخاب محصول به آن توجه کنید را معرفی کردیم. همواره به این موضوع توجه داشته باشید که کیفیت و عملکرد درست یک دستگاه را کیفیت بالای کابل برق مشخص میکند پس بهتر است از فروشگاههای معتبر کابل برق را تهیه کنید تا از سلامت محصول اطمینان خاطر داشته باشید.
سوالات متداول
- چطور اندازه کابل برق را باید انتخاب کرد؟
اندازه کابل برق را میتوان با توجه به جریان مجاز کابل برق، سطح ولتاژ و میزان جریان اتصال کوتاه مشخص کرد. - جریان مصرفی کابل چگونه مشخص میشود؟
در محاسبه جریان مصرفی باید پلاک مشخصات دستگاه، قدرت و توان دستگاه و ضریب توان آن را در نظر بگیرید. در محاسبه جریان مصرفی به سیستم سه فاز، تک فاز و جریان مستقیم توجه داشته باشید. - از کابل فرمان در چه بخشهایی استفاده میشود؟
از این نوع کابل فرمان برای انتقال اطلاعات آنالوگ و دیجیتال استفاده میکنند و بیشتر برای انتقال دادهها و اندازهگیری و کنترل در صنعت استفاده میشود.